#56 O ulubionych lekturach, odpowiedzialności za świat, wolności słowa i nie tylko. Pytania i odpowiedzi

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” odpowiadam na pytania Słuchaczek i Słuchaczy.

Mówię między innymi o najważniejszych dla mnie lekturach; o tym, czy możemy być szczęśliwi w świecie pełnym cierpienia; o zagrożeniach dla wolności słowa i cancel culture; o tym, czy w cieniu nadchodzącej zagłady klimatycznej moralnie dopuszczalne jest posiadanie dzieci oraz o tym, jakie rady dałbym 20-letniemu sobie.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#55 Czy odwiedzają nas przedstawiciele obcych cywilizacji? Rozmowa z prof. Agnieszką Pollo

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości prof. Agnieszka Pollo, astronomka i astrofizyczka z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

A rozmawiamy o życiu pozaziemskim i UFO.

Rozmawiamy także o przygotowywanym raporcie Pentagonu dotyczącym Niezidentyfikowanych Obiektów Latających. O tym, jakie są możliwe wyjaśnienia fenomenów w tym raporcie opisywanych. O tym, dlaczego właściwie „kosmici” mieliby odwiedzać Ziemię incognito. O tajemniczym obiekcie Oumuamua, który przelatywał niedawno przez Układ Słoneczny, a o którym Avi Loeb, wybitny astronom z Uniwersytetu Harvarda, sądzi, że jest artefaktem wytworzonym przez obcą cywilizację.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#54 Czy istnieje lewicowy katolicyzm? Rozmowa z Ignacym Dudkiewiczem

W

najnowszym odcinku „Skądinąd” gościmy Ignacego Dudkiewicza, filozofa, publicystę, redaktora naczelnego magazynu lewicy katolickiej „Kontakt”.

A rozmawiamy o katolickiej lewicy. O tym czy coś takiego w ogóle jest możliwe.

Rozmawiamy także o tym, na kogo głosowałby Jezus, gdyby żył w dzisiejszych czasach. O radykalnym przekazie Ewangelii i o praktyce kościelnej, która się od tego przekazu oddala. O antykapitalizmie papieża Franciszka. O (kościelnych) małżeństwach jednopłciowych. O tym do jakiego stopnia nauczanie Kościoła dotyczące seksualności może ulec zmianie. O teologii, polityce i transcendencji.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#53 Dlaczego boimy się dentysty? Rozmowa z dr n. med. Agnieszką Pacyk

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr n. med. Agnieszka Pacyk, stomatolożka, adiunkt w Zakładzie Stomatologii Ogólnej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, zaangażowana od lat w szkolenia dentystów, w szczególności zainteresowana kwestią redukcji bólu.

A rozmawiamy o lęku przed wizytą u dentysty. O tym czy ten lęk jest zasadny.

Rozmawiamy także o historii stomatologii. O dawnych i współczesnych metodach leczenia zębów. O bólu i metodach jego niwelowania. O istotności profilaktyki oraz o tym w jaki sposób należy prawidłowo dbać o zęby. Wreszcie – o wykorzystywaniu sztucznej inteligencji w stomatologii.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#52 Czym jest myślenie? Rozmowa z dr. Mateuszem Falkowskim

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gościmy dr. Mateusza Falkowskiego, filozofa związanego z Instytutem Kultury UJ i warszawską School of Form, prezesa Fundacji na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi.

A rozmawiamy o myśleniu. O tym, czym jest i do czego prowadzi.

Rozmawiamy także o różnych naukowych i filozoficznych koncepcjach myślenia. O jego definicjach neuronaukowych i potocznych. O tym, że myśli tyleż stwarzamy, ile napotykamy, już gotowe, we własnych umysłach. O relacji pomiędzy myślą a rzeczywistością. O niepewności i chaosie, charakteryzujących współczesny świat. A także o deficycie i kryzysie myślenia.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#51 Czy Kościół może się zmienić? Rozmowa z dr. Sebastianem Dudą

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Sebastian Duda, teolog i filozof, członek redakcji „Więzi” i zespołu „Laboratorium Więzi”, publicysta, autor książek „Reformacja. Rewolucja Lutra” oraz „Przesilona wątpliwość”.

A rozmawiamy o tym, jakie są granice reform w Kościele.

Rozmawiamy także o tym, czy – i w jaki sposób – może się zmienić stosunek Kościoła do osób homoseksualnych. Na ile wmontowane w doktrynę katolicką „bezpieczniki” – na przykład pogląd, że poprzez sobory działa Duch Święty, a zatem, że to nie ludzie lecz Bóg kształtuje katolickie nauczanie –  dają się teoretycznie obejść, kiedy zachodzi taka polityczna czy społeczna konieczność. Rozmawiamy także o historycznej zmienności nauczania, które samo siebie stara się przedstawiać jako wieczne i niezmienne.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#50 Życie jest bardzo dziwne. Rozmowa z dr. Pawłem Boguszewskim

W

najnowszej – pięćdziesiątej, a więc trochę jubileuszowej – odsłonie „Skądinąd” gości dr Paweł Boguszewski, kierownik Pracowni Metod Behawioralnych w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk.

A rozmawiamy o… dziwności życia i świata. O tym, jak z tą dziwnością próbuje sobie poradzić nauka.

Rozmawiamy także o potrzebie sensu i celu tkwiącej w ludzkich umysłach. O tym czy pomiędzy religią i nauką istnieje spór oraz na czym ten spór polega. O literaturze, sztuce i filozofii jako o dziedzinach nieredukowalnych do perspektywy naukowej. O prawdzie empirycznej i prawdzie egzystencjalnej.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#49 Prawda w epoce postprawdy. Wykład Tomasza Stawiszyńskiego

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” przedstawiam Państwu wykład poświęcony popularnemu dzisiaj pojęciu postprawdy.

Cóż to takiego postprawda? Czy faktycznie w epoce postprawdy żyjemy? Skąd się wzięło to pojęcie i co na dobrą sprawę oznacza? Czy w dzisiejszym świecie opłaca się kłamać? Skąd taka kariera fake newsów i teorii spiskowych? Co z postprawdą ma wspólnego postmodernizm? A wreszcie – czy potrzebne nam jest dzisiaj pospolite ruszenie w obronie prawdy?

Oto kilka pytań, na które – między innymi – staram się w tym wystąpieniu odpowiedzieć.

Owocnego słuchania!

#48 Okultura: transgresja, magia, psychodelia. Rozmowa z Dariuszem Misiuną

W

najnowszym odcinku „Skądinąd” gości Dariusz Misiuna, socjolog, tłumacz, założyciel wydawnictwa Okultura, autor wielu tekstów i esejów o historii zachodniej tradycji ezoterycznej.

A rozmawiamy o alternatywnych światopoglądach i duchowościach. O magii jako specyficznej formie pracy psychologicznej pozwalającej przekroczyć własne ograniczenia. O tradycji ezoterycznej jako formie kontrkultury. O środkach psychodelicznych i współczesnym psychodelicznym „renesansie”: badaniach naukowych nad LSD czy psylocybiną i nadzieją, że staną się one powodem rewolucji w psychiatrii i psychoterapii. Rozmawiamy także o specyfice polskiego światopoglądowego krajobrazu w latach 90. i współcześnie.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania! 

#47 Kino w pandemii. Rozmowa z Jakubem Majmurkiem

W

najnowszym odcinku „Skądinąd” gości Jakub Majmurek, krytyk filmowy, eseista, publicysta związany z Krytyką Polityczną.

A rozmawiamy o filmie w pandemii. O tym, jak lockdown wpłynął na przemysł filmowy, małe kina i wielkie sieci multipleksów. O ciekawych rozwiązaniach formalnych, na przykład filmach w całości realizowanych za pośrednictwem platformy zoom. O produkcjach powstałych w pandemii oraz o tych, które zostały zawieszone. Oraz o tym dlaczego w ostatniej dekadzie tak intensywnie rozwija się horror – gatunek, zdawałoby się, zdecydowanie niszowy.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

 

#46 Czy zwierzęta mają prawa? Rozmowa z Dariuszem Gzyrą

0%

W

najnowszym odcinku Skądinąd gości Dariusz Gzyra, filozof, publicysta, aktywista prozwierzęcy, autor znakomitej książki „Dziękuję za świńskie oczy”.

A rozmawiamy o prawach zwierząt. O znaczeniu i historii tego pojęcia.

Rozmawiamy także o tym, że systemy prawne są odwzorowaniem naszych głębokich światopoglądowych przekonań. O tym w jaki sposób zwierzęta traktowane są w polskim i nie tylko polskim prawie. O kontrowersjach wokół kwestii praw zwierząt – na przykładzie niedawnej wypowiedzi wiceministra edukacji Tomasza Rzymkowskiego, który stwierdził jakiś czas temu w wywiadzie dla Naszego Dziennika, że „według nauki, prawa są przypisane Bogu i ludziom”, a „zwierzę nigdy nie może być podmiotem praw”. A także o tym, co to znaczy być „podmiotem praw” oczywiście.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#45 Tajne stowarzyszenia, teorie spiskowe, alternatywna historia. Rozmowa z płk. rez. Piotrem Łukasiewiczem

0%

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” ponownie gości płk. rez. Piotr Łukasiewicz, dyplomata, politolog, były ambasador Polski w Afganistanie.

A rozmawiamy o rosnącej popularności teorii spiskowych. O tym, jakie są tego źródła i potencjalne konsekwencje; skąd się teorie spiskowe wzięły; jakie są ich historyczne początki. A także o tym, że spiski się czasami zdarzają, ale niekoniecznie oznacza to, że historia, której uczymy się z podręczników, tylko fasada i kamuflaż.

Od Rewolucji Francuskiej do Smoleńska, od Iluminatów do „deep state”, od Polski do Stanów Zjednoczonych i z powrotem.

Owocnego słuchania!

#44 Czy jesteśmy się jeszcze w stanie w Polsce porozumieć? Rozmowa z Elizą Michalik

0%

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Eliza Michalik, dziennikarka i publicystka, jedna z najbardziej wyrazistych postaci polskiej debaty publicznej.

A rozmawiamy właśnie o stanie debaty publicznej. O tym, czy w Polsce możliwy jest jeszcze jakikolwiek społeczny konsensus. A także o tym dlaczego w środowisku lewicowo-liberalnym jest tyle wewnętrznych sporów, nie mniej radykalnych niż spory pomiędzy lewicą a prawicą.

Oraz o wielu jeszcze różnych sprawach.

Owocnego słuchania – i Wesołych Świąt! 😉

#43 Praski fenomen: literatura, idee i LSD. Rozmowa z Aleksandrem Kaczorowskim

0%

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Aleksander Kaczorowski, pisarz, eseista, redaktor naczelny Aspen Review Central Europe, autor m.in. biografii Vaclava Havla i Bohumila Hrabala. Oraz „Praskiego elementarza” – kultowej książki, od której pierwszego wydania dwadzieścia lat temu zaczął się w Polsce boom na czeską kulturę i literaturę.

A rozmawiamy o fenomenie Pragi.

O wielkiej czeskiej literaturze i filozofii. I o eksperymentach z LSD, które w czeskich szpitalach psychiatrycznych prowadzono w latach 50. XX wieku – w czym miał swój udział Stanislav Grof, pionier „psychodelicznego renesansu”. Oraz o współczesności, czyli o tym, jak Czechy radzą sobie z pandemią koronawirusa.

A także o wielu innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#42 Sekta w polskim Kościele. Rozmowa z mec. Arturem Nowakiem

0%

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości mecenas Artur Nowak, prawnik od lat reprezentujący ofiary przestępstw seksualnych popełnianych przez księży katolickich, autor tekstów i książek dokumentujących tego rodzaju zjawiska, bliski współpracownik braci Sekielskich.

A rozmawiamy o głośnej sprawie sekty działającej na przełomie lat 90. i 2000 we wrocławskim duszpasterstwie akademickim prowadzonym przez zakon dominikanów. Ówczesny opiekun tego duszpasterstwa, o. Paweł, stworzył nieformalną grupę złożoną ze studentów i studentek i dopuszczał się wobec nich regularnych nadużyć seksualnych, stosował przemoc fizyczną i psychiczną, manipulował i narażał na straty finansowe. Grupa – spełniająca definicyjne cechy sekty – funkcjonowała przez dłuższy czas przy aprobacie ówczesnego prowincjała dominikanów o. Macieja Zięby. Dopiero po wielu interwencjach, Zięba odwołał o. Pawła i przeniósł go do innej placówki – ale odmówił jakiegokolwiek zadośćuczynienia ofiarom. O. Paweł do dzisiaj jest czynnym zakonnikiem.

Jak wyglądała działalność tej sekty? Jak to możliwe, że człowiek, który zachowywał się w ten sposób, nadal działa w Kościele? Jaka w tym wszystkim była rola o. Macieja Zięby, którego pośmiertnie odznaczono Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski?

Na te – i na wiele innych pytań – odpowiada w tej odsłonie „Skądinąd” mecenas Artur Nowak.

Owocnego słuchania!

#41 Dziwność wszechświata. Rozmowa z prof. Agnieszką Pollo

0%

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości prof. Agnieszka Pollo, astronomka i kosmolożka z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Warszawie.

A rozmawiamy o wszechświecie. O tym, jaki wszechświat jest dziwny. Rozmawiamy także o planetach, gwiazdach i galaktykach. O tym, jak się je odkrywa i bada. O ciemnej materii, nieskończoności, kolonizacji kosmosu i Marsie. 

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#40 Oblicza psychoterapii. Rozmowa z Zofią Milską-Wrzosińską

0%

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości Zofia Milska-Wrzosińska, jedna z najbardziej znanych polskich psychoterapeutek, współzałożycielka Laboratorium Psychoedukacji.

Rozmawiamy – oczywiście – o psychoterapii. O historii psychoterapii w Polsce, o tym dlaczego ta działalność wciąż jest u nas nieuregulowana, o rozmaitych mniej lub bardziej rzetelnych terapeutycznych szkołach i podejściach, o specyfice terapeutycznej relacji, o aspektach i celach terapii, o mniej lub bardziej zasadnych zarzutach jakie wobec psychoterapii współcześnie się stawia. A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#39 Istotność smutku. Wykład Tomasza Stawiszyńskiego

0%

W

najnowszej odsłonie „Skądinąd” – nietypowo – przedstawiam Państwu wykład pod tytułem „Istotność smutku” (ang. „On the Importance of Sadness”), wygłoszony niemal równo rok temu, w nocy z 1 na 2 lutego 2020 roku, podczas cyklicznej imprezy „A Night of Philosophy and Ideas” odbywającej się w Brooklyn Public Library w Nowym Jorku.

Wykład próbuje odpowiedzieć na pytanie dlaczego mamy dziś do czynienia ze zjawiskiem wypierania smutku i żałoby z głównego nurtu kultury (taką tezę stawiają mniej więcej od połowy XX wieku rozmaici antropolodzy i historycy), a także jakie mogą być tego konsekwencje. Staram się w nim pokazać, że smutek, melancholia czy depresja to emocje i stany w kapitalizmie niemile widziane – podobnie jak niemile widziana była (i jest) w chrześcijaństwie acedia, specyficzna mieszanina zobojętnienia, nudy i smutku właśnie. Zwracam także uwagę, że kultura, w której nie ma przestrzeni na doświadczenie żałoby i straty, jest kulturą pod wieloma względami okrutną.

Owocnego słuchania!

#38 Jak można być dzisiaj księdzem i nie odchodzić z Kościoła? Rozmowa z o. Romanem Bieleckim OP

0%

W

najnowszym odcinku „Skądinąd” gości o. Roman Bielecki, dominikanin, prawnik, redaktor naczelny miesięcznika „W Drodze”.

A rozmawiamy o kryzysie w Kościele katolickim – o tym jak po tym wszystkim, czego się w ostatnich latach o Kościele dowiedzieliśmy, można jeszcze w tej instytucji pozostawać i dlaczego.

Rozmawiamy także o tuszowaniu przestępstw seksualnych przez kościelnych hierarchów oraz o tym w jaki sposób należałoby reformę Kościoła przeprowadzić.

Oraz o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!

#37 Pornografia po polsku. Rozmowa z dr Ewą Stusińską

0%

W

 najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości dr Ewa Stusińska, literaturoznawczyni, autorka bloga porno-grafia.pl oraz arcyciekawej książki „Miła robótka. Polskie świerszczyki, harlekiny i porno z satelity” opublikowanej właśnie nakładem Wydawnictwa Czarne.

Rozmawiamy o historii polskiej pornografii i historii polskiej transformacji. O karnawałowych i pstrokatych latach 90., kiedy to nagle, po zmianie systemu, Polskę zalała fala erotycznych czasopism i erotycznych gadżetów. W kioskach pojawiły się nagle takie tytuły, jak „Playtboy”, a potem „Playboy”, „Cats”, „Wamp”, „Men” i „Nowy Men” czy „Seksrety”, do księgarń trafiły pikantne Harlekiny oraz kolejne książki z erotycznej „czarnej serii” wydawnictwa Phantom Press. Rozmawiamy także o tym, co pornografia w latach 90. symbolizowała i z czym się w powszechnej wyobraźni kojarzyła oraz o tym, jakie istotne problemy odzwierciedlały się w ówczesnych dyskusjach o granicach przyzwoitości.

A także o wielu jeszcze innych sprawach.

Owocnego słuchania!